Miejscowość Łażany położona nieopodal Strzegomia, to na pierwszy rzut oka niczym niewyróżniające się miejsce na mapie. Jadąc do Jaworzyny Śląskiej czy Świdnicy można ją niemal pominąć, sądząc że w Łażanach nie ma niczego wartego uwagi. Nic bardziej mylnego! W Łażanach znajduje się okazały zespół pałacowo-parkowy z folwarkiem, gdzie już wkrótce może powstać browar! Dzięki uprzejmości Kuby Szczypińskiego oraz Kamila Fornala mieliśmy okazję zobaczyć tereny folwarku oraz porozmawiać o planach na stworzenie w tym miejscu browaru.
Jeśli pamiętacie browar Hoppy Lab z Żarowa, to właśnie od niego zaczęła się historia browaru Łażany. Pierwsze warki powstały właśnie w Żarowie, w momencie kiedy Hoppy Lab powoli kończył swoją działalność. Później w świat poszły informacje, że sprzęt żarowskiego browaru przejęła ekipa z Łażan. Jak wyjaśnili nam Kuba oraz Kamil, warzelnia i tanki browaru Hoppy Lab były przez nich tylko dzierżawione, a po zamknięciu browaru Hoppy Lab zostały sprzedane w bliżej nieokreślone miejsce. Od tego momentu browar Łażany działa jako kontraktowy, warząc swoje piwa w chorzowskim Redenie. Kiedy przyjdzie czas na własny sprzęt? W perspektywie od trzech do pięciu lat. Browar ma powstać w jednym z budynków na terenie łażańskiego folwarku, gdzie obecnie trwają różnorodne prace porządkowe i zabezpieczające. Historia tego miejsca jest interesująca, a potencjał ogromny.
 |
| Zabudowania łażańskiego folwarku. |
Przytaczając ze strony Żarowskiej Izby Historycznej:
Pierwsza wzmianka źródłowa o powstałej pod koniec XII wieku wsi Łażany pochodzi z 1335 roku. Wówczas w tzw. rejestrze świętopietrza archidiecezji gnieźnieńskiej [...] wymieniony został kościół w miejscowości "Laszano". Etymologia tej nazwy wywodzi się od słów „las” lub „laz”, czyli „karczowisko” i wyjaśnia okoliczności w jakich założono osadę, przez wykarczowanie lasu porastającego obrzeża doliny rzecznej. Najprawdopodobniej już w XIV wieku we wsi istniał rycerski folwark, który początkowo stanowił własność rycerskiego rodu von Seidlitz. Pierwsza wzmianka o łażańskim folwarku pochodzi jednak z ok. 1550 roku, kiedy jego właścicielem był rycerz Sigmund Buschke von Mühlheim. [...]
Na początku lat 80. XVIII wieku folwark łażański określano jako okazały. Do jego rozbudowy po pożarze z 1782 roku przyczynił się Nikolas August von Burghauss, który wprowadził nowe techniki rolne, w tym system wielopolowy, częściowy płodozmian, odpowiednie nawadnianie i nawożenie oraz nowe gatunki wysiewanych roślin. [...] Na terenie folwarku funkcjonował olejarnia i browar, które w 1799 roku uległy wielkiemu pożarowi, lecz szybko zostały odbudowane. Zabudowania gospodarcze były niszczone przez kolejne pożary jeszcze dwukrotnie w 1805 i 1824 roku. Po kolejnych odbudowach majątek łażański w latach 40. XIX wieku specjalizował się w hodowli bydła i owiec rasy merynos.
[...] Nowe zabudowania tzw. wielkiego folwarku, powstawały stopniowo w ciągu XIX wieku. Na początku kolejnego stulecia w skład jego zabudowy wchodziły: browar, gorzelnia, olejarnia, kuźnia, obory, stajnie, stodoły oraz 14 domów mieszkalnych dla robotników folwarcznych i służby.
[...] W trakcie II wojny światowej, zabudowa folwarczna została częściowo uszkodzona. W 1945 roku tworzyło ją 8 domów mieszkalnych (120 izb), 2 całe i jedna spalona stodoła, 2 obory, 2 stajnie 2 spichlerze, kuźnia, warsztat mechaniczny i tartak. [...] Ostatecznie w 1949 roku utworzono w Łażanach Państwowe Gospodarstwo Rolne, które specjalizowało się w uprawie zboża, rzepaku i buraków cukrowych oraz mlecznej hodowli bydła. [...] W skład obecnej zabudowy gospodarczo-mieszkalnej dawnego folwarku wchodzą następujące budynki: stajnia – wozownia z przełomu XIX i XX wieku (ob. budynek nieużytkowany), obora z magazynem z przełomu XIX i XX wieku, owczarnia z 1 poł. XIX wieku (ob. budynek gospodarczy), budynek mieszkalny nr 16a z przełomu XIX i XX wieku, obora i spichlerz z częścią mieszkalną z 2 poł. XIX wieku, 2 stodoły z początku XX wieku, kuźnia z ok. 1910 roku.
Najważniejszym punktem całego folwarku jest pałac otoczony fosą, który obecnie zabezpieczony jest przed wejściem, jak i postępującą destrukcją. Wewnętrzny dziedziniec krył wiele historycznych pamiątek, które zostały odnalezione przez Kamila przy pracach porządkowych. Liczy, że wkrótce będzie można je wyeksponować przy okazji otwarcia w tym miejscu browaru. Ciekawą przestrzenią jest również rozległy park krajobrazowy przyległy do pałacu, w którym można odnaleźć klasycystyczną pergolę, obecnie porośniętą bogatą roślinnością.
 |
| Parkowa pergola. |
Czy w przyszłości uda się w tym miejscu otworzyć browar? Trzymamy kciuki za tę inicjatywę! Zapierające dech przestrzenie dawnych zabudowań folwarcznych, dobre położenie komunikacyjne oraz upór właścicieli, pozwalają wyobrazić sobie sukces tego miejsca. Trzeba cierpliwie czekać i śledzić dalsze działania ekipy browaru Łażany, a przy okazji będąc w okolicy zajrzeć do miejscowości Łażany by zobaczyć park, pałac i folwark. Wstęp do poszczególnych budynków możliwy jest tylko po kontakcie z Kubą lub Kamilem, ale myślimy, że z chęcią Was oprowadzą i opowiedzą więcej o historii tego miejsca.
Piwa z browaru Łażany dostępne są między innymi w znajdującym się w pobliżu pałacu lokalnym sklepie, a także w miejscowościach Żarów, Strzegom czy Świdnica (sklep sKŻynka). Dodatkowo specjalne piwo dedykowane jest dostępne w Muzeum Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej, gdzie można wypić je z widokiem na zabytkowe parowozy.
